Sterrenwacht
Presikheaven
woensdag 23 okt. komeetKijkavond!
Foto links: John Rozeboom (telelens 346 mm), rechts Michel Derks zijn mobieltje
Op de Kijk-omhoog-pagina staat een zoekkaartje waarmee je de komeet kunt vinden.
Tweede poging...
In de tweede helft van oktober is na zonsondergang de komeet Tsuchinshan-ATLAS te zien.
Wil je zelf de komeet bekijken? Kom dan woensdag 23 oktober tussen 19.15 en 19.25 uur naar de Helix-studentenflat aan het Gildemeestersplein 1, naast Winkelcentrum Presikhaaf. Om 19.30 uur gaan we dan met de lift naar de trans/het dakterras. Heb je een (kleine) binoculair of prismakijker? Neem die dan mee!
Let op: er moet wel één trap gelopen worden, daardoor is deze kijkavond helaas niet geschikt voor wie slecht ter been is.
BELANGRIJK: je moet je tevoren aanmelden door uiterlijk woensdag om 17.00 uur een e-mail naar presikheaven@gmail.com te sturen met als onderwerp "Komeetkijkavond 23 oktober". Heb je een primakijker (ook een kleine) neem die dan mee. Had je je vorige week al aangemeld? Dan hoeft dat niet opnieuw.
De weersverwachting is gunsig, maar komt er toch bewolking en we moeten het afgelasten dan sturen we je omstreeks 18.30 uur een e-mail.
Sterrenkijkavond in de Nacht van de Nacht
🔭🌌 Star Party / Sterrenkijkavond ! 🔭✨
In het laatste weekend van oktober zetten we de klok een uurtje terug: we gaan dan van de zomer- naar de standaardtijd, officieel bekend als de Midden-Europese Tijd. Traditiegetrouw wordt die zaterdag de Nacht van de Nacht georganiseerd, dit jaar op zaterdag 26 oktober.
Sterrenwacht Presikheaven staat dan vanaf 19.30 uur tot ongeveer 22.00 uur met verschillende telescopen op het dakterras van Multifunctioneel Centrum Presikhaven aan de Laan van Presikhaaf 7 in Arnhem.
De hele avond is Saturnus te zien. Met zijn ringen is het de meest fotogenieke planeet. We kijken nu bijna tegen de zijkant van die ringen aan.
Maar met de telescopen turen we nog dieper in het heelal, zoals naar een fraaie dubbele open sterrenhoop in het sterrenbeeld Perseus op 7.000 lichtjaar afstand, en een grote bolvormige sterrenhoop in Hercules op 23.000 lichtjaar. Het verste object is de Andromedanevel, een verzameling van honderden miljarden sterren op 2,5 miljoen lichtjaar afstand. We zien dit stelsel zoals het er 2,5 miljoen jaar geleden uitzag en kijken dus ver terug in de tijd.
En een onverwachte bonus: misschien is met een kijker de komeet Tsunchinshan-ATLAS te zien! ☄️
Meld je aan door een e-mail te sturen naar presikheaven@gmail.com met als onderwerp: Nacht van de Nacht 2024 en in de e-mail: naam en aantal personen.
De sterrenkijkavond is vrij toegankelijk en geschikt voor alle leeftijden.
Bij bewolkte hemel verhuizen we naar binnen: met ons computergestuurde planetarium kun je dan toch de sterrenhemel bewonderen. En met al je vragen kun je terecht bij de vrijwilligers van Sterrenwacht Presikheaven. Let op: binnen is geschikt voor kinderen vanaf tien jaar.
Voor ouders die bang zijn dat hun kind niet genoeg slaap krijgt: die nacht zetten we de klok een uur terug. Dus laat ze een uur sterrenkijken, dan missen ze geen seconde slaap! 😴
🌞 Weekend van de Wetenschap 🌞
Op zaterdag 5 oktober een bijzondere bijeenkomst in de Stadsboerderij Presikhaaf, aan de Ruitenberglaan 4 in Arnhem. Met onder andere aandacht voor het Noorderlicht wat nu regelmatig te zien is. En een terugblik op de meteorenzwerm de Perseïden. Ook aandacht voor de Europese satelliet BepiColombo. Die vloog vlak langs Mercurius, en zal dat nog een antal keren gaan doen. Kom ook langs en je hoort het hoe en waarom hierover.
Van 14.30 tot 15.30 uur in de Stadsboerderij, vlakbij NS-station Arnhem Presikhaaf.
🌞 Fraaie foto van de actieve Zon 🌞
Op zaterdag 21 september maakte Presikheaven-vrijwilliger Rembert Melman onderstaande fraaie foto van onze favoriete ster. Het is een gecombineerde opname: een mozaïek van twee opnames met korte belichtingstijd voor het oppervlak, en twee met lange belichtingstijd voor de protuberansen en de fotosfeer. Omdat de zon niet helemaal op de chip van zijn camera paste werden dus 2 x 2 foto's gecombineerd.
De Zon op 21 september 2024 door Rembert Melman
11 tot 14 augustus:
🌠 Veel vallende sterren te zien 🌠
Ieder jaar trekt de aarde medio augustus door een wolk van stof en gruis, achtergelaten door de komeet Swift-Tuttle. De meteoren werden al in het jaar 36 gezien door de Chinezen, maar pas in 1835 ontdekte men dat het om een jaarlijkse zwerm ging. Meteoren worden in de volksmond ook wel vallende sterren genoemd. In werkelijkheid gaat het niet om sterren die vallen, maar om minuscule stukjes steen en gruis die met een snelheid van zo'n 200.000 km per uur de aardatmosfeer binnenschieten en op ongeveer 80 tot 120 km hoogte verdampen. De lichtflits die we dan zien is met name de lucht om het steentje heen die aan het gloeien wordt gebracht.
Perseïden gefotografeerd op 12 augustus 2023 vanuit het Sequoia National Park in de USA door Preston Dyches/NASA
Dit jaar de kans om veel meteoren te zien extra gunstig omdat de Maan niet zal storen. Die is weliswaar voor de helft verlicht (Eerste Kwartier) maar gaat om 23.00 uur onder, en rond die tijd is ook de avondschemering afgelopen. De meteoren komen uit één punt aan de hemel, de zogenaamde radiant. Die ligt in het sterrenbeeld Perseus - vandaar de naam Perseïden. In werkelijkheid bewegen de meteoren evenwijdig aan elkaar, maar geprojecteerd op de sterrenhemel lijken ze uit één punt te komen. Net als de rails en bovenleiding die uit één punt op de horizon lijken te komen als je op een spoorwegovergang staat.
In de loop van de nacht komt de radiant steeds hoger aan de hemel te staan waardoor het aantal meteoren toeneemt. Het hoogtepunt is op dinsdagochtend 13 augustus rond 3.45 uur, maar ook de nachten daarvoor en erna zijn nog veel Perseïden te zien. Na middernacht draait de Aarde dezelfde kant op als in zijn baan rond de zon - nog een reden waarom je dan meer meteoren ziet. Denk aan het rijden over de snelweg: je ziet veel meer tegenliggers dan auto's die jou passeren. Op een echt donkere plek kun je rond middernacht zo'n twintig meteoren per uur zien en rond vier uur 's ochtends tussen de veertig en vijftig. Daarnaast zijn er ook nog enkele zogenaamde sporadische meteoren, die niet bij de Perseïdenzwerm horen.
Met storende straatverlichting zie je aanzienlijk minder vallende sterren, dus het loont om een donkere plek op te zoeken.
Voor meteoren spotten heb je geen apparatuur nodig. Een verstelbare tuinstoel is ideaal, maar een deken op een grasveld is ook prima om te genieten van het hemelse vuurwerk.
Volgens een oude volkswijsheid mag je een wens doen als je een vallende ster ziet. En ook al is er geen garantie dat die wordt vervuld blijft dit een mooi romantisch idee!
Zondag 7 juli: 🌞 Landelijke Zonnekijkdag 🌞
De eerste zondag van juli wordt traditiegetrouw de Landelijke Zonnekijkdag georganiseerd. En in Arnhem doet Sterrenwacht Presikheaven daar natuurlijk aan mee! Van 14.00 tot 16.00 uur ben je van harte welkom bij de Stadsboerderij Presikhaaf aan de Ruitenberglaan 4, in Park Presikhaaf. Deze jaren is de Zon heel actief, dus de kans is groot dat er wat bijzonders is te zien. Zoals verschillende zonnevlekken en uitbarstingen groter dan de Aarde! Door verschillende zonnekijkers kun je het zelf bekijken. Onze vrijwilligers vertellen je graag waar je naar kijkt en wat daar precies gebeurt. Ook zorgen we er voor dat je dat veilig doet, want kijk nooit zo maar (zonder of met een kijker) naar de zon!
En als het bewolkt is? Dan kan onze weerkundig medewerker Anton van Nieuwenhuijzen je daar alles over vertellen.
Deze laatste activiteit voor de zomerpauze is geschikt voor alle leeftijden en de toegang is gratis.
Zaterdag 4 mei: bijeenkomst Sterrenwacht Presikheaven
Van 14.30 tot 15.30 uur is weer de maandelijkse openbare bijeenkomst in de Bibliotheek in MFC Presikhaven, aan de Laan van Presikhaaf 7 in Arnhem. Dit keer veel ruimtevaartnieuws. Rory Schellingerhout heeft in Amerika raketlanceringen meegemaakt en daarvan fantastische foto's en films gemaakt.
Ook uit China is er ruimtevaartnieuws: gisteren (3 mei) werd de Chang'e-6 gelanceerd (zie foto). Het doel van de missie is om op de achterkant van de Maan monsters te nemen van materiaal dat uit diepere lagen komt en zo inzicht te krijgen in de geschiedenis van de Maan, de Aarde en het zonnestelsel. En op 23 april lanceerde de NASA een nieuw zonnezeil, zo groot als een appartement en zichtbaar vanaf aarde.
Maar er is ook sterrenkundig nieuws. Halverwege de heldere sterren Wega en Arcturus ligt het sterrenbeeld Noorderkroon. Eens in de tachtig jaar explodeert daarin de ster T Corona Borealis en dat gaat in de loop van 2024 weer gebeuren.
En over een half jaar begint de Vera Rubin-sterrenwacht met waarnemen. Waarom deze uniek is en wat we ervan kunnen verwachten hoor je vanmiddag.
De bijeenkomst is gratis en ook geschikt voor kinderen vanaf tien jaar.
Sterrenwacht Presikheaven Junior
Morgen, zondagmiddag 21 april, is de tweede bijeenkomst van Sterrenwacht Presikheaven Junior. Speciaal voor kinderen van 8 tot 16 jaar die zich voor sterrenkunde en ruimtevaart interesseren.
Enkele onderwerpen: Rory Schellingerhout heeft in Amerika raketlanceringen meegemaakt en daarvan fantastische foto's en films gemaakt. Flore Derix heeft een spiegelkijker en vertelt hoe je daarmee kunt waarnemen. En voor 5 euro kun je zélf een maand lang een kijker lenen! Ook leer je hoe je aan de kleur van sterren kunt zien hoe heet ze zijn.
Dit en meer morgenmiddag van 14.00 tot 16.00 uur in de Stadsboerderij Presikhaaf aan de Ruitenberglaan 4, in Park Presikhaaf. Toegang is gratis, al stellen we een vrijwillige bijdrage van 1 euro zeer op prijs. Stuur tevoren even je naam en geboortedatum in een e-mail naar presikheaven@gmail.com met als onderwerp “Ik kom naar Presikheaven Junior op 21 april”.
Kun je er dit keer niet bij zijn? Voor de zomervakantie zijn er nog twee bijeenkomsten: op 19 mei en 16 juni.
Landelijke Sterrenkijkdagen een groot succes
Op vrijdag 15 maart was het bewolkt en het aantal bezoekers beperkt tot ongeveer twintig. Zij konden genieten van presentaties over planetenfotografie door John Rozeboom, Poollichtverwachting en -fotografie door Rembert Melman en diverse onderwerpen (o.a. de lancering een dag eerder van SpaceX' Starship) door Floris-Jan van der Meulen.
Op zaterdag was het helder en stonden we met vijf telescopen op het dakterras van MFC Presikhaven! Naarmate de avond vorderde kwam er wel steeds meer hoge sluierbewolking, maar de ruim zeventig bezoekers hebben in ieder geval de Maan, Jupiter, de Orionnevel, de Plejaden en de dubbele open sterhoop in Perseus kunnen bewonderen. Als kers op de taart kwam ook het Internationale Ruimtestation ISS overvliegen.
Al met al een geslaagd weekend!
Onderstaande foto werd om 19.30 uur gemaakt, later werd het nog veel drukker. Foto: Michel Derks
Kick-off Sterrenwacht Presikheaven Junior
We gaan een viertal bijeenkomsten over sterrenkunde en ruimtevaart organiseren, speciaal voor kinderen en tieners (van 8 tot 17 jaar) onder de naam Presikheaven Junior. Die zijn steeds op de derde zondag van de maand (17 maart, 21 april, 19 mei en op 16 juni) van 14.00 tot 16.00 uur, in de Stadsboerderij Presikhaaf aan de Ruitenberglaan 4, in Park Presikhaaf. Hoewel we in principe geen toegang rekenen, stellen we een vrijwillige bijdrage van 1 euro per kind per bijeenkomst zeer op prijs.
Het draait in de eerste plaats om het plezier en spelenderwijs er ook iets van opsteken. Dat doen we met leuke kwisjes, kleurplaten, filmpjes, en als het goed weer is en niet te koud, dan gaan we met z’n allen een waterraket lanceren! Halverwege de bijeenkomst is een pauze van 15 minuten. Daarin kunnen de kinderen een glas limonade drinken en natuurlijk de boerderijdieren gedag zeggen. 😊
Deze bijeenkomsten zijn bedoeld als proef: is de interesse en opkomst minimaal dan stoppen we na die vier keer. Is er veel enthousiasme en een goede opkomt dan willen we na de zomervakantie hiermee verder gaan. Overigens kan hierbij ook een ouder of verzorger aanwezig zijn, tegen een bijdrage van 4 euro. Wil je meedoen? Stuur dan je naam en geboortedatum in een e-mail naar presikheaven@gmail.com met als onderwerp “Ik kom naar Presikheaven Junior”.
André Kuipers in Arnhem
Als astronaut van de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA woonde en werkte André Kuipers in totaal 204 dagen in het internationale ruimtestation ISS. En op 12 januari gingen we in Musis Arnhem met hem Op reis naar de Toekomst!
Uiteraard was een delegatie van Sterrenwacht Presikheaven daar ook bij. Een leuk weerzien nadat vorig jaar juni André door onze telescopen kwam kijken, tijdens de Nacht van de Ruimte in Nijmegen. Foto's daarvan vind je ook op deze pagina.
Met de klok mee, van rechtsboven: André tijdens zijn presentatie, met het ruimtestation waar hij 204 dagen in doorbracht.
André Kuipers maakt graag reclame voor Presikheaven! Links John Rozeboom en Floris-Jan van der Meulen, rechts Michel Derks .
Kleine foto's: André signeert zijn boek voor Michel, en daar waren zij beiden heel blij mee!
Terugblik Nacht van de Nacht !
De vrijwilligers van Sterrenwacht Presikheaven lieten je op zaterdagavond 28 oktober de sterrenhemel door hun telescopen bewonderen. 🔭🪐🔭 Ondanks de hoge sluierbewolking waren de vier grootste manen van Jupiter en de ringen van Saturnus goed te zien. En natuurlijk de Maan, die later op de avond ook nog eens gedeeltelijk verduisterd werd! 🌕
Er waren opvallend veel kinderen. Ze wisten hun ouders over te halen met het argument: laten we nou een uur gaan sterrenkijken en dan mis ik toch geen seconde slaap, want 's nachts zetten we de klok terug! 🕒➡️🕑😄
Bij bewolking valt het aantal bezoekers altijd tegen, desondanks waren dat er tussen de dertig en veertig! 🧝🙋🧑👮🧛🧓🧑
Michels Dobson-kijker vol in gebruik!
Met dank aan onze vrijwilligers Louise en Rory voor de fraaie foto's. 👍📷
Weekend van de Wetenschap op 7 oktober
Op zaterdag 7 oktober kun je in de bieb ontdekken hoe ook jij kunt bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek. Door citizen science (‘burgerwetenschap’) kan namelijk iedereen – ook zonder wetenschappelijke opleiding – meedoen aan verschillende onderzoeksprogramma’s.
Galaxy Zoo
Het begon allemaal zestien jaar geleden met de website Galaxy Zoo. Een groep sterrenkundigen hoopte dat 20-30.000 mensen zouden deelnemen aan het classificeren van 900.000 sterrenstelsels. Er werd geschat dat een perfecte afgestudeerde student die 24 uur per dag en 7 dagen per week werkt, 3-5 jaar nodig zou hebben om alle sterrenstelsels in de steekproef één keer te classificeren. Maar in de eerste Galaxy Zoo-periode van 175 dagen werden meer dan 40 miljoen classificaties gemaakt door meer dan 100.000 vrijwilligers, wat een gemiddelde van 38 classificaties per sterrenstelsel opleverde!
De presentatie is van 14.30 tot 15.30 uur in de Rozet Bieb aan de Laan van Presikhaaf 7. Toegang gratis, geschikt voor iedereen van 10 jaar en ouder.
Na afloop is het mogelijk om bij onbewolkt weer vanaf ongeveer 14.30 uur met een zonnetelescoop naar uitbarstingen op de dichtstbijzijnde ster te kijken.
Veel Vallende Sterren te zien!
In de nacht van zaterdag 12 op zondag 13 augustus, en de nacht van zondag 13 op maandag 14 augustus, zijn er weer veel vallende sterren te zien! Hoe later in de nacht hoe meer je er ziet: het maximum is rond 4.00 uur.
Het zijn stofdeeltjes en gruis achtergelaten door de komeet 109P/Swift-Tuttle, waar de aarde ieder jaar om deze tijd doorheen kruist. De deeltjes slaan op onze atmosfeer in met een snelheid van ruim 200.000 km per uur. Door de wrijving met de luchtmoleculen worden de deeltjes gloeiend heet en verbranden ze in de atmosfeer. Die lichtflits noemen we een meteoor.
Ze lijken allemaal uit één punt te komen (de radiant) in het sterrenbeeld Perseus - vandaar dat we deze meteorenzwerm de Perseïden noemen. Dit is een perspectivisch effect: net als de rails en bovenleiding van de trein uit één punt lijken te komen als je op een overgang staat en naar de horizon kijkt. In werkelijkheid lopen de banen parallel.
Terugblik Landelijke Zonnekijkdag
Ook al waren er geen honderden bezoekers zoals tijdens de Nacht van de Ruimte, de Landelijke Zonnekijkdag was ook een succes!
De foto is gemaakt door Presikheaven-vrijwilliger Michel Derks. Noteer alvast in je agenda: de volgende is op zondag 7 juli 2024.
Zeer geslaagde kijkavond tijdens de Nacht van de Ruimte
De mensheid kijkt al duizenden jaren naar de sterren. Het universum heeft ons altijd gefascineerd en dat lijkt vandaag de dag alleen maar meer te worden. Er is alleen één verschil tussen vroeger en nu. Onze voorouders navigeerden op de sterren en leefden met het ritme van de kosmos. Tegenwoordig leven we in permanent verlichte omgevingen en dreigen we het directe contact met de sterren kwijt te raken. Zo vinden we in Nederland nauwelijks meer plekken waar we de Melkweg in zijn volle glorie kunnen zien. Wat doet dat met ons mens-zijn?
De innovatie in ruimtevaart zit in een versnelling. We kunnen verder dan ooit het universum in turen. Vertellen de lichtpuntjes in het donker ons waar we vandaan komen? En wellicht net zo interessant; waar gaan we naartoe? We willen het allemaal weten.
Bij dit jaarlijkse evenement is Sterrenwacht Presikheaven gevraagd het publiek met onze telescopen van de sterrenhemel te laten genieten.
Voor de start van De Nacht in de Ruimte kon men naar uitbarstingen op de Zon kijken. Na afloop kon met verschillende telescopen de planeet Venus worden bewonderd.
Het publiek was bijzonder geïnteresseerd, getuige de lange rijen. Een zeer geslaagde avond. Gemist? Volgend jaar komen we terug!
Ook astronaut André Kuipers kwam door onze telescopen kijken.
Van links naar rechts: John Rozeboom, André, Floris-Jan van der Meulen en Rembert Melman.
Het internationale ruimtestation (ISS) flitst voor de Zon langs
De Fransman Thierry Legault, bekend om zijn prachtige foto's van de zon, maan en planeten, maakte op 9 juni vanuit Leimuiden deze foto in de ¾ seconde dat het internationale ruimtestation (ISS) voor de zon langstrok. De foto is gemaakt met een belichtingstijd van 1/32.000 seconde (!) met een 20 cm apochromatische lenzenkijker.
Wil je zelf zulke details op de zon zien (helaas zonder het ISS), kom dan op zondag 2 juli naar de Stadsboerderij Presikhaaf aan de Ruitenberglaan 4 in Arnhem. Van 14.00 tot 17.00 uur laten de vrijwilligers van Sterrenwacht Presikheaven je daar met speciale telescopen genieten van allerlei bijzondere details zoals protuberansen (gigantische uitbarstingen) en zonnevlekken.
Een supernova op 21 miljoen lichtjaar afstand !
Van de supernovae die de afgelopen tien jaar zijn ontdekt staat deze het dichtst bij de Aarde - maar nog altijd op de respectabele afstand van 21 miljoen lichtjaar. Ter vergelijking: de bekende Andromedanevel staat op 2,5 miljoen lichtjaar. Dit stelsel staat bekend als de Pinwheel Galaxy (ook wel aangeduid als Messier 101, of M101) en is een groot, losjes gewikkeld van boven bekeken spiraalstelsel dat je met een telescoop kunt zien - op voorwaarde dat de hemel donker genoeg is. Je hebt een groot gezichtsveld en een lage veregroting nodig om hem goed te kunnen zien.
Op foto's met lange belichtingstijd zijn de spiraalarmen van dit sterrenstelsel goed te zien. Op foto's die de afgelopen dagen zijn genomen, zoals die hieronder, is een nieuwe ster te zien waar nog nooit eerder een ster was verschenen. Maar dit is zeker geen "nieuwe" ster. Het is het explosieve einde van een ster.
De Pinwheel Galaxy (M101) met de nieuwe supernova bevindt zich bij de grens die Ursa Major (de Grote Beer) scheidt van Boötes (de Ossenhoeder). Als je de de Steelpan (onderdeel van de Grote Beer) hebt gevonden, dan vormt M101 een gelijkzijdige driehoek met Alkaid en Mizar: de twee sterren die de handgreep van de steelpan vormen. Ervaren amateurastronomen die vertrouwd zijn met het observeren van M101 zien de supernova misschien visueel als een lichtvlek in een van de spiraalarmen. Op de Sterrenhemel-pagina staat een zoekkaartje.
Dit sterrenstelsel en deze supernova zijn niet de gemakkelijkste objecten om te bekijken. Een reden dat de zichtbaarheid problematisch is, is zijn schijnbare grootte: M101 is ongeveer een derde van de schijnbare diameter van de maan. Zijn totale helderheid is dus zodanig "uitgesmeerd" dat het contrast tussen het stelsel en de achtergrondhemel hem moeilijk waarneembaar maakt, vooral in de beruchte Grijze Nachten*.
Foto van M101 met de supernova, gemaakt door vrijwilliger Floris-Jan van der Meulen in de nacht van 23 op 24 mei 2023
Alle sterren in deze foto staan op zo'n 100 tot 10.000 lichtjaar afstand en behoren tot onze eigen Melkweg, behalve die ene in het cirkeltje: die staat op 21 miljoen lichtjaar!
Een supernova is een ster die vele malen groter en massiever was dan onze eigen zon. Als zo'n ster de zon in ons zonnestelsel zou vervangen, zou hij verder reiken dan de baan van Mars. Sterren produceren hun energie door diep in hun kern waterstof tot helium te fuseren. Wanneer een ster voldoende helium in zijn kern verzamelt, neemt zijn energieproductie aanzienlijk toe en zwelt hij op tot een rode reus of superreus, zoals Betelgeuse in het sterrenbeeld Orion. In zulke sterren produceert de kern steeds zwaardere elementen om de onophoudelijke druk van de zwaartekracht te compenseren. Maar als de kern eenmaal ijzer begint te maken zijn de dagen van de ster geteld: de vorming van elementen die zwaarder zijn dan ijzer verbruikt energie in plaats van dat het energie oplevert. Omdat de kern het immense gewicht van de ster niet langer kan dragen stort hij uiteindelijk in, wat leidt tot een catastrofale supernova-explosie. De uitbarsting van licht en energie is ongeveer gelijk aan 10 miljard normale sterren!
Het licht van deze explosie heeft dus 21 miljoen jaar door de ruimte gereisd voordat het vorige week eindelijk onze planeet bereikte. Astronomen zullen de supernova de komende weken zeker in de gaten blijven houden en eventuele schommelingen in de helderheid vastleggen voordat hij uiteindelijk verdwijnt.
*Grijze nachten: van medio mei tot eind juli staat de zon 's nachts minder dan 18 graden onder de horizon. Daardoor blijft het de hele nacht schemeren.
Mars in drie dimensies!
Rembert Melman maakte deze twee zeer scherpe foto's van Mars.
Als je je vinger halverwege je beeldscherm houdt zie je daarachter drie foto's van Mars. Probeer scherp te stellen op de middelste.
Nu zie je Mars in 3-D!.
Wil je meer weten over wat er in het heelal afspeelt?
Kom dan naar de maandelijkse bijeenkomsten van Sterrenwacht Presikheaven. Deze zijn altijd op de eerste zaterdag van de maand (behalve in juli en augustus) van 14.30 tot 15.30 uur in de Rozet Bibliotheek Presikhaaf, aan de Laan van Presikhaaf 7.
In een uurtje ben je weer up-to-date met de laatste ontdekkingen in en over het universum. Ook ontwikkelingen in de ruimtevaart worden besproken, meestal met fraaie foto's en films. En we tonen je wat er die maand voor bijzonders aan de avondhemel te zien is. Gratis toegankelijk en geschikt voor iedereen vanaf 9 jaar.
Na de bijeenkomst is het mogelijk om bij onbewolkt weer met een speciale zonnetelescoop naar uitbarstingen op de dichtstbijzijnde ster te kijken.
Astronomie is voor iedereen, van alle culturen en van alle leeftijden.
Het enige wat je nodig hebt, is interesse (en soms onze hulp en/of een telescoop).
De nacht zal nooit meer hetzelfde zijn!